Türkiye’de ilk Covid-19 vakasının tespit edilmesinin üzerinden iki yıl geçti. Yaklaşık 14 milyon vaka, 94 bin can kaybıyla geçen Türkiye’de salgının özeti…
Çin’de ortaya çıkan yeni tip corona virüsünün neden olduğu Covid-19 salgınında Türkiye’de ilk vaka, 11 Mart 2020’de açıklandı. Bu tarih aynı zamanda Covid-19’un Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından ‘küresel pandemi‘ ilan edildiği gündü.
Salgınla geçen iki yılda dünyadaki birçok ülkedeki gibi Türkiye’de de virüsün yayılmasını önleyebilmek için uçuşların durdurulması, sokağa çıkma kısıtlaması, uzaktan eğitime geçilmesi, kafe ve restoran gibi yerlerin geçici süreyle kapatılması, kamuya açık etkinliklerin iptal edilmesi gibi çeşitli önlemler devreye alındı.
Salgın günlük hayat alışkanlıklarını da değiştirdi. Bu süreçte AVM’lerle kurum ve kuruluşlara girişte HES kodu göstermek ve ateş ölçtürmek zorunlu hale geldi. Devlet kurumu, işyeri, hastane gibi yerlere, otobüslere, duraklara Covid-19’la mücadelede yapılması gerekenleri anlatan uyarı afişleri asıldı. Yurt dışına seyahat edecekler veya hastalık belirtisi olanlar için PCR testi uygulaması başlatıldı.
AA’nın derlediği bilgilere göre Türkiye’de ilk sokağa çıkma kısıtlaması 10-12 Nisan 2020’de 30 büyükşehirle akciğer rahatsızlıklarının sık görüldüğü Zonguldak’ta uygulandı. Sokağa çıkma kısıtlamaları, vaka sayılarının pik yaptığı dönemlerde tekrarlandı.
2020’deki en yüksek vaka sayısı, 8 Aralık’ta 33 bin 198 olarak kayıtlara geçti. Aynı yıl en yüksek günlük vefatsa 259 kişinin yaşamını yitirdiği 23 Aralık’ta kaydedildi.
Covid-19’la mücadelede 2021’de aşılar devreye girdi. 14 Ocak 2021’de sağlık çalışanlarıyla başlayıp 65 yaş üstüyle devam eden aşılama programına zamanla yeni yaş ve meslek grupları eklendi. 2 Nisan’dan itibaren BioNTech aşılarının da uygulanmasına başlandı.
25 Haziran 2021 itibariyle 18 yaş ve üstündekiler, randevularını alarak Covid-19 aşılarını vurulmaya başladı. Bugüne kadar 18 yaş ve üstü nüfusta 146 milyon dozdan fazla aşı yapıldı.
Kontrollü normalleşme adımlarının atıldığı 2021’de Covid-19 kaynaklı vaka sayıları dönem dönem azalıp arttı.
Ocak 2021’de en yüksek 14 bin 494 olan günlük vaka sayısı, Şubat 2021’de 9 bin 572 oldu. Mart 2021’de günlük vaka sayısı 39 bin 302’ye kadar yükseldi.
2 Mart 2021’de ‘kontrollü normalleşme’ süreci başladı. Bu kapsamda, illerdeki risk durumlarına göre sokağa çıkma kısıtlamaları, yeme-içme yerlerinin hangi şartlarda hizmet verebileceği ve hangi kademelerdeki öğrencilerin hangi şartlarda yüz yüze eğitime başlayacağı belirlendi.
Bu süreçte nisanda vaka sayıları hızlı arttı. 16 Nisan 63 bin 82 vakayla 2021’de en fazla vakanın görüldüğü gün olarak kaydedildi. Salgın süresince en fazla vefatın yaşandığı günse 394 kişinin hayatını kaybettiği 30 Nisan 2021 oldu.
Vaka sayılarındaki bu artış üzerine Covid-19 tedbirleri kapsamında 29 Nisan-17 Mayıs 2021 arasında kesintisiz sokağa çıkma kısıtlamasını içeren ‘tam kapanma’ dönemi uygulandı.
Bu tarihlerde üretim, imalat, gıda, temizlik, sağlık gibi alanlarda istisna tutulan kuruluşlar hariç tüm iş yerlerinin faaliyetlerine ara verildi, şehirlerarası seyahatlerin tamamı izne tabi oldu, anaokulu, kreş, 8 ve 12’nci sınıflar dahil tüm kurumlarda yüz yüze eğitime ara verildi, tüm sınavlar ertelendi.
17 gün süren tam kapanmanın ardından ‘kademeli normalleşme’ dönemine geçildi. Bu süreçte sokağa çıkma kısıtlamaları belirli saatlerle sınırlandırılırken, restoran ve kafelerin paket servise geçmesi, huzurevlerinin ziyarete açılması gibi uygulamalar başladı.
Türkiye’de 1 Temmuz’dan itibaren normal hayata dönüşü sağlayacak yeni döneme geçildi. Pazartesi-cumartesi günleri saat 22:00’den sabah 05:00’e kadar ve pazarlarıysa tam gün uygulanan sokağa çıkma kısıtlamasıyla sınırlama süresince uygulanan şehirlerarası seyahat kısıtlaması tamamen sona erdi.
Ayrıca tüm işyerleri açılış-kapanış saatleri çerçevesinde faaliyet göstermeye başladı, şehir içi veya şehirler arası tüm toplu taşıma araçlarındaki yolcu sayısı sınırlandırmasına son verildi. Düğün, sünnet, nişan ve kına gibi etkinlikler serbest hale geldi.
Uzaktan eğitim sürecinin ardından öğrenciler, 6 Eylül’de tüm kademelerde haftada beş gün ve yüz yüze eğitime geri döndü.
Tüm bu gelişmeler içinde Türkiye yerli aşısını üretmeye yönelik çalışmaları devam etti. Bu kapsamda, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’nun (TÜBİTAK) desteğiyle yürütülen aşı çalışmaları arasında en hızlı ilerleyeni, Erciyes Üniversitesince geliştirilen inaktif Covid-19 aşısı oldu.
Geliştirme çalışmalarına Nisan 2020’de başlanan yerli aşının 3’üncü fazı kapsamındaki ilk dozu, 22 Haziran 2021’de yapıldı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan bu tarihte yerli inaktif Covid-19 aşısının adının ‘Turkovac’ konduğunu açıkladı.
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, 22 Aralık 2021’de Turkovac için acil kullanım onayı verdi. Aşının ülke genelindeki şehir hastanelerinde uygulanması 30 Aralık 2021’de başladı. 81 ildeki şehir hastanelerinin yanısıra eğitim ve araştırma hastaneleri de 8 Şubat itibariyle sürece dahil oldu.
Ayrıca devam eden klinik çalışmalar kapsamında 24 Ocak’ta iki doz BioNTech aşısından sonra Turkovac uygulanması, 18 Şubat’taysa 16-18 yaş grubundaki ergenlerde etkinliği ve güvenirliğinin değerlendirileceği çalışma hayata geçirildi. Turkovac’ın hatırlatma dozu 3’üncü faz klinik çalışması, 9 Mart itibariyle Azerbaycan’da da başladı.
Faz çalışmalarının sonuçları halen net olarak açıklanmadı.
ABD ve Avrupa’daki bazı ülkelerde Kovid-19 hastalarının tedavisinde kullanılan Molnupiravir ilacı, şubatta Türkiye’de de tedavi rehberine alındı. Bu kapsamda, hastalığın ağır seyretme riskinin bulunduğu kronik hastalar ile 65 yaş üstündekilere Covid-19 semptomlarının ortaya çıktığı ilk beş gün içinde Molnupiravir verilmeye başlandı.
Öte yandan 2021’de Covid-19’un dünya genelinde yayılması sonucu uğradığı mutasyonlar, farklı ülkelerde Alfa, Beta, Delta, Gama ve Omicron varyantlarının ortaya çıkmasına neden oldu.
Vaka sayılarında hızlı yükselişlere neden olan bu varyantlar, Türkiye’de de görüldü.
Aralık 2021’de 16 bin 910’a kadar düşen günlük vaka sayısı, aynı ay Türkiye’de Omicron varyantının görülmesinin ardından tekrar yükselmeye başladı.
Omicron varyantının hasta yapıcı özelliğinin düşük olmasına rağmen yüksek bulaşıcılığının etkisiyle günlük vaka sayısı Ocak 2022’de 94 bin 783’e, 4 Şubat’ta 111 bin 157’ye kadar çıktı. Bu rakam salgının başından beri kaydedilen en yüksek günlük vaka sayısı oldu. Bu yılın en yüksek günlük vefat sayısıysa 15 Şubat’ta 309 olarak kaydedildi.
Şubatın ilk haftasında pik noktasına ulaşan vaka sayıları, bu tarihten itibaren tekrar azalmaya başladı. Günlük vaka sayısı şubatta 49 bin 792’ye, martta 27 bin 671’e kadar düştü.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 2 Mart’ta Covid-19 vakalarının düşüşe geçtiğini belirterek, salgınla mücadelede uygulanan maske kuralı, HES kodu ve PCR testi gibi tedbirlerle ilgili alınan yeni kararları açıkladı.
Bu kapsamda yeni dönemde maske takma zorunluluğu açık havada kaldırıldı, kapalı ortamlardaysa havalandırma ve mesafe kuralına göre uygulanmaya başladı.
Ayrıca, kurum ve kuruluşlara girişteki HES kodu uygulamasına, hastalık belirtisi olmayanlardan PCR testi istenmesine ve okullarda iki vakanın görüldüğü sınıfların kapatılmasına son verildi.
Kaynak: Diken.com.tr
YEREL
19 Aralık 2024YEREL
19 Aralık 2024YEREL
19 Aralık 2024YEREL
19 Aralık 2024YEREL
19 Aralık 2024YEREL
19 Aralık 2024YEREL
19 Aralık 2024Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.