İhsan Toksöz

İhsan Toksöz

21 Temmuz 2023 Cuma

Mersin’in Sesleri – XXI. Bölüm – Mersin Ses Veriyor – XVII – OLYMPOSLU TANRILAR -V-

Mersin’in Sesleri – XXI. Bölüm – Mersin Ses Veriyor – XVII – OLYMPOSLU TANRILAR -V-
0

BEĞENDİM

ABONE OL

ZEUS’UN KADINLARI VE ÇOCUKLARI -VI-

ZEUS VE PLEİADLAR

Titan Iapetos ve Okeanid Klymenenin (Asia’nın?) oğlu Atlas ile Okeanos ve Tethysin kızı Okeanid Pleione’nin 7 kızı olur. Pleiadlar olarak anılan bu çocuklar; Maia, Elektra, Taygete, Alcyone, Celaeno, Sterope, Merope’dir.

Zeus’un bunlardan üçü ile ilişkisi olmuştur. Elektra, Maia, Taygete.

7 Pleiad. Ressam Elihu Vedder (1885).

ZEUS – ELEKTRA

Zeus’un Elektra ile birlikteliğinden bir kızı “Harmonia ve iki oğlu “Dardanus” ile “Iasionolur.  İşte Fenike kralıAgenor ve Tireli  Telephassa’nin oğlu Thebes kralı Kadmosile evlenen ve Kharitler tarafından elbisesinin nakışları işlenen bu Harmonia’dır.

Bu evlilikten çiftin 4 kız; InoAutonoëAgaveSemele ve 2 erkek; Polydorusve Illyrius  çocukları olmuştur.

Zeus’un torunlarından Semele ile de ilişkisi olmuş ve trajik bir sonla neticelenmiştir. Bu konuya Zeus’un ölümlülerle ilişkilerinden bahsederken değineceğiz.

Zeus ile Elektra’nın oğullarından Dardanus İda dağı (Kazdağı) eteklerinde Dardanus kentini kurar ve Truvalıların atası olur.

Diğer oğul İasion ise Kadmos ile Harmonia’nın düğününde yeni sürülmüş bir tarlada Zeus’un dördüncü eşi (Persephone’nin annesi) tanrıça Demeter ile sevişir. Demeter’in sırtındaki topraklardan durumu öğrenen Zeus çok sinirlenir ve yıldırımları ile oğul Iason’u öldürür.

Ancak Demeter Iasion’dan hamile kalmıştır ve zenginlik tanrısı Ploutos ve hayvancılık ve ziraat tanrısı Philomelus adlı ikizleri doğurur.

Tiyatro ustası Aristophenes’in (MÖ 450?-388?) yazdığı kırk kadar oyundan onbir tanesi günümüze ulaşmıştır. Bunlardan biri olan Ploutos (Servet) adlı eseri yazarın en son eseridir. Aristophanes bu eserinde zengin ve fakir arasındaki gerilimi evrensel bir bakış açısıyla işlemiştir.

ZEUS – MAİA

Zeus’un 7 Pleiad’ın en yaşlısı ve en güzeli Maia ile birlikteliğinden daha sonra Olympos tanrıları arasında yerini alacak olan tanrıların en kurnazı ve en hızlısı Hermes doğar. Hermes’in Zeus’un ölümlü Io ile ilişkisinde önemli bir rolü vardır. Sonraki yazılarımızda değineceğiz.

Hermes annesi Maia ile. Attic Amfora – MÖ. 500 civarı

Hermes Zeus’un habercisidir. Ölülerin ruhlarını yeraltına götürür; çobanlarla, yolunu şaşıran yolculara kılavuzluk eder. Atletlerin, hırsızların, kumarbazların ve tüccarların koruyucusudur. Ölçü birimlerini bulmuştur. Liri, kavalı ile ünlüdür. Notaları bulmuştur. Astronomi ondan sorulur. Roma mitolojisindeki ismi olan Merkür güneşe en yakın gezegene verilen isim olmuştur.

Staatliche Antikensammlungen Müzesi – Münih

Hermes Mısır mitolojisindeki Thoth ile özdeşleştirilir. İslam mitolojisisinde İdris ile eşleştirilir.

ZEUS – TAYGETE

Zeus Taygete’yi sürekli takibine almış, taciz etmektedir. Bu tacizlerinden usanan Taygete, Artemis’den yardım ister. Artemis, onu dişi bir geyik haline getirir.

Geyiğe dönüşen Taygete bilincini yitirir ve onun bu durumundan faydalanan Zeus, onunla birlikte olur. Bu birliktelikten Lakedemonia bölgesine ismini vereni ve Spartalıların atası sayılan Lakonia kralı  Lakedaimon doğmuştur.

Pleiadlar Zeus tarafından gökyüzünde bir yıldız kümesine (Ülker Takımyıldızı) dönüştürülmüştür. Elektra Truva’nın koruyucusudur. Truva’nın düşmesine o denli üzülmüştür ki o anı görmemek ve hatırlamamak için hep başını çevirir, gözlerini kaçırır; o yüzden diğer yıldızlar arasında en zor, en az görüneni olduğu veya kız kardeşlerini terk edip bir komete dönüştüğü rivayet edilir.

===

MUSALAR (Müzler)

Hesiodes’e göre (MÖ 8. yüzyıl) Zeus ile Mnemosyne’nin birlikteliğinden Güzel Sanatlar ve Sosyal Bilimler tanrıçaları 9 Muse doğmuştur.      

Clio (Tarih). Euterpe (Trajedi, Flüt icrası), Thalia (Komedi), Melpomene (Trajedi, Lir icrası),  Terpsichore (Lirik şiir, dans ve Flüt icrası), Erato, (Erotik şiir ve şarkılar), Polymnia (Dans ve geometri) Urania (Astronomi) ve Kalliope (Epic şiir).

Kalliope tüm Musaların başıdır.

KALLİOPE

Bir kaynağa göre Kalliope’nin Zeus ile birleşmesinden Korybantlar doğmuştur. Diğer bazı kaynaklar ise Korybantların Apollo ve Musa Thalia’dan (veya Rythia’dan) olduğunu belirtirler.

Korybantlar, silahlı ve zırhlı step dansçılarıdır. Yunan mitolojisinde dans, uygun bir yaşam tarzının müzik ve şarap yapımı kadar vazgeçilmez ögeleri arasındadır.

Yunan mitolojisinde Korybantları, Rheia’nın Zeus’u babası Kronos’tan gizlediği Girit’teki mağarada çocuğun ağlamalarını bastırmak için kılıçlarını tunç kalkanlarına vurarak gürültüyle dans eden Kuretlerle özdeşleştirilirse de, kökenlerinin Anadolu’da – Çatalhöyük’te Neolitik devire kadar gittiği ve Frigyalı Ana Tanrıça Kybele tapınımında, tanrıçanın rahipleri oldukları gerçeğinin altını da çizmek gerekir. 

Dans eden Korybantlar MO 1. yy ilk yarısı. Daha erken bir Atina rölyefinin kopyası. Vatikan Müzesi

Evet, bu yazımızda Zeus’un “evlat katili” olduğunu da öğrendik!

Aşk, entrika, kin, kan, intikam… 32 Kısım Tekmili Birden.

“Olymposlu Zeus’un Aşkları” dizimiz devam ediyor.

Gelecek yazımızda Zeus’un ölümlülerle olan ilişkilerini ele alacağız.

İhsan TOKSÖZ